Terug naar het begin

“Maar ja, ik heb nog niks, ik kan nog niks, ik weet nog niks, dus iets doen kan ik nog niet. Wel wil ik in ieder geval dus in contact raken met lokale studenten.”

14 jaar geleden veranderde mijn leven voorgoed. Maar om dat verhaal te vertellen, is eerst wat context nodig.

Middelbare school

Tijdens de middelbare school was ik een stille dromer die vooral zijn eigen pad volgde. Ik haalde slechte cijfers, bleef in de 3e een jaar zitten en haalde een recordaantal spijbeluren. Geschiedenis was een uitzondering, wat mij zeer interesseerde en ik consistent gemiddeld een 10 voor stond, en een prijs haalde voor het hoogste geschiedenis eindexamen cijfer.

In plaats van school las ik tijdens het spijbelen het ene boek na het andere, speelde veel geschiedenis of science-fiction games en keek oorlog en avonturen films. Verder hield ik ook van tekenen en scouting (overleving skills). Er waren drie paden die mij lokte; dat van kunstenaar, dat van militair/avonturier, en dat van militair historicus.

Militair historicus

In de maanden die volgen werd ik afgewezen bij de Willem de Kooning kunstacademie in Rotterdam en de introductiedag voor het Korps Mariniers was wel cool, maar toch niet alles. Mijn pad was dus duidelijk; ik zou militair historicus worden, gespecialiseerd in de oude Spartanen, die mij sinds de film 300 zeer inspireerde. Echter, na het jaar waar ik mijn Propedeuse Leraar Geschiedenis haalde om naar de universiteit te kunnen, las ik het boek Oorlogscultuur van Israëlisch academicus Martin van Creveld. Hij sloot zijn boek af met de volgende woorden:

“Het is niet mijn bedoeling de wereld te veranderen, enkel om hem te begrijpen.”

Plotseling besefte ik dat ik niet alleen de wereld wilde begrijpen, ik wilde mijn steentje bijdragen om er een betere van te maken.

Als ik de wereld wilde veranderen, kon ik het best eerst het leger in, om van jongen naar man te worden getransformeerd, waar ik solliciteerde voor de opleiding Krijgswetenschappen en de functie als officier infanterie.

Spartan Law

Een halfjaar lang werd mijn dagelijkse leven van gamen, werken bij Domino’s Pizza, en feesten in het weekend, opeens gestuwd door een droom. Nog niet eerder in mijn leven had ik iets zo graag gewild, en wist een discipline op te brengen om te sporten en mij te verdiepen in actuele militaire en veiligheidszaken in de wereld. Ik was zo zeker van mijn plan, dat ik op mijn 20^e verjaardag een tatoeage of mijn rechterschouder liet zetten met de tekst Spartan Law. Voor mij betekende dit het moment dat ik mijn leven wijdde aan iets groters (vrede). Ik had gelezen in een boek dat Spartaanse jongeren op hun 20^e het leger ingingen, en vanaf dat moment volwassen werden beschouwd. Ik zou nooit meer opgeven; ‘No retreat, No surrender – THAT, is Spartan Law.’

In mijn voorbereiding was ik steeds geïnteresseerder geraakt in Afrika en de vele fragiele staten en conflicten. Ik volgde met name de ontwikkelingen rondom Joseph Kony, een Oegandese rebellenleider genaamd Lord Resistance Army welke een regen van terreur achterliet met zijn kindsoldaten. Ook raakte ik steeds meer overtuigd dat de huidige ontwikkelings aanpakken niet effectief waren, en dat er voorlopig nog wel oorlog zou zijn in dit continent. Met hulp van mijn vader schreef ik een gast column genaamd Afrika is de Toekomst, welke zelfs werd geplaatst in de militaire spectator, het blad voor alle militairen en andere strategische experts in Nederland. Zo stond ik dus als 20-jarig pikkie met mijn naam tussen allerlei generaals en militaire experts. De toekomst zag er rooskleurig uit.

De keuring

Daar zat ik dus. Vol goede moed had in in de ochtend voor de psychologische keuring nog maar eens 300 gekeken, en 100 push-ups gedaan. Nu zat ik zelfverzekerd in de trein om mijn droom waar te maken. Ik had als voorbereiding geheugen tests gedaan, en wist de eerste opdracht op de kazerne moeiteloos uit te voeren. Toen kwam het gesprek.

Een lieve dame van rond de 35 stelde mij op mijn gemak en ik beantwoorde al haar vragen over mijn routines, interesses, en verleden als een open boek. Toen ze vroeg of ik ooit in aanraking was gekomen met politie reageerde ik achteloos dat ik wel eens op het dak van Delft Centraal was geklommen, maar dat dit bij een waarschuwing was gebleven. Opeens veranderde het hele gelaat van het lieve vrouwtje. Ze werd kil, aanvallend, en met steeds luidere stemverheffing vroeg ze me hoe ik in godsnaam zo onverstandig kon zijn. Ik raakte volledig verward door deze ommekeer, en wist niet goed wat ik moest zeggen. Nu begon ze steeds sneller technische vragen op me af te vuren:

“Wat doet de 43^e brigade? Hoeveel divisies heeft de landmacht? Wie was de vorige minister van defensie?”

Helemaal de kluts kwijt, wist ik enkel nog te stamelen. Na 5 minuten hield het op en vroeg ze of ik even op de gang wilde plaatsnemen. Kort daarna kwam ze naar buiten:

“Helaas Erik, ik verwacht dat je nog veel mooie dingen gaat doen, maar niet bij het leger. Je bent te naief, ontbreekt de benodigde communicatievaardigheden, en je idealen passen niet bij dat van een infanterie-officier.”

BOEM. Weg droom. Ze had me te pakken gekregen met de psychologische aanval, en ik was tekort geschoten.

Moedeloos keerde ik terug naar Delft, waar ik mij zoals altijd als ik mij rot voelde wegvluchtte in een computergame of bier drinken. Ik dacht dat ik mijn droom had gevonden, en op het punt stond om te ontsnappen uit mijn in mijn ogen nutteloze dagelijkse leventje van pizza’s bakken, gamen, en drinken.

Maar, nadat ik me enkele dagen rot en moedeloos had gevoeld, begon er iets te veranderen. Een koppig innerlijk stemmetje dat dit niet aanvaarde. Had ik niet meer uit de kast gehaald de afgelopen maanden dan ooit tevoren? Was ik dan geen Spartaan?

Ik begon een steeds sterker gevoel te krijgen om dat zogenaamde lieve vrouwtje ongelijk te bewijzen. Als ik mezelf niet kon testen en avonturen beleven in het leger, ging ik het zelf wel doen. Nogmaals geïnspireerd door de film 300, waar alle Spartaanse jongens de agoge moeten volgen, het Spartaanse educatie systeem om van jongeren krijgers te kweken, moest ik een vergelijkbare test ondergaan. Zoals de jonge Leonidas de wildernis in wordt gestuurd en een wolf verslaat, moest ik de wildernis in trekken en aan mezelf bewijzen dat ik mijn tatoeage Spartan Law waardig was. Ik kon nog zoveel geloven dat ik moedig was, in Nederland had ik geen kans dit voor mezelf te bewijzen. Ik moest naar Afrika om de wildernis in te trekken. Ik besloot op avontuur naar Oeganda te gaan. 

Oeganda

Oeganda was een land dat enigszins gevaarlijk was als een van de meest fragiele staten ter wereld volgend de lijst van defensie, maar toch relatief veilig was als je niet naar het Noorden ging. Een vriendin, Anneke, was er al was geweest, en had van haar veel goede tips gehad, en een lokaal contact wie ik kon ontmoeten op de Uganda Christian University in Mukono. Ik moest er een paar maanden hard voor werken bij Domino’s Pizza en mijn geld zo goed mogelijk sparen, maar het doel was duidelijk. In mei zou ik naar Oeganda vertrekken, en als Spartaan terugkeren, of helemaal niet.

Net voordat ik vertrek, schreef ik het volgende in mijn reisblog:

“En uiteraard kan ik nog niks betekenen, of komen met goede adviezen en met het idee dat ik er alles wel op ga lossen. Maar ik ga er nu dan ook heen om het te verkennen, bevriend te raken met Ugandese studenten, hiermee in discussie te raken over van alles en nog wat. Het verkennen van zo’n Afrikaanse hoofdstad, sloppenwijken, dorpjes, het klimaat, de natuur; alles wat mij helpt om uiteindelijk wel iets te kunnen doen.”

“Ik ga er dus heen om Afrika en dan nu met mate Uganda te verkennen. Uiteindelijk resulteert dat in een vakantie en waarschijnlijk een leuk avontuur met veel gebeurtenissen, maar ja ik heb nog niks, ik kan nog niks, ik weet nog niks, dus iets doen kan ik nog niet. Wel wil ik in ieder geval dus in contact raken met lokale studenten.”

IDSS

Naast mijn vele (levensgevaarlijke) avonturen zoals overnachten in het regenwoud tussen een luipaard en giftige slangen, springen in watervallen en omsingeld worden door jagende leeuwen, ontmoette ik twee lokale studentenleiders; Emmanuel Wabwire en Julius Oboth. Onze kennismaking escaleerde en we richten een Oegandese ontwikkelingsorganisatie op; International Development Student Society (IDSS). Ons motto was ‘ Development of Africa with a Backbone of Students.’

Ik ging dus naar Oeganda om mijzelf te testen Spartaan-waardig te zijn, en het werd mijn rite de passage van jongen naar man. Ik kwam terug met een snelgroeiende lokale ontwikkelingsorganisatie, die mijn leven de jaren erna grotendeels zou beinvloeden. 

Uiteindelijk ging er veel mis rondom IDSS en verdwenen zowel Emmanuel Wabwire en Julius Oboth weer uit mijn leven. Ik volgde de bachelor Internationale Betrekkingen, stapte over en haalde mijn bachelor International Studies (focus Afrika) en master Afrika Studies, en volg momenteel mijn 2e master Militaire Strategische Studies aan de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). In 2019 was ik voor de laatste keer in Oeganda, voor een onderzoeksstage voor Afrika Studies.

Ondanks dat we ieder nog diep geinspireerd waren door onze IDSS ervaring,  gingen Julius, Emmanuel en ik weer ons eigen pad. Julius was een tijdje priester en werd daarna actief binnen toerisme. Emmanuel richtte Faraja Africa Foundation op, en werd zeer succesvol, met zo’n 25 medewerkers.

Sankara Peace Foundation

Na mijn master Afrika Studies werkte ik enkele jaren bij Universiteit Leiden, vooral rondom het machtigen van studentenorganisaties, initiatieven en gemeenschappen. Ik werd er echter ook zeer ongelukkig. Het voelde alsof ik in een gevangenis zat, en ervaarden mijn donkerste jaren tot nu toe, waar ik een schaduw van mezelf was. Van die Spartaan die in 2011 moedig de wildernis introk, was weinig meer over. Net zoals tijdens de middelbare school wenste ik nog maar 1 ding: ontsnappen.

Ook voelde ik mij steeds sterker geroepen te voorkomen dat er een Derde Wereldoorlog zou uitbreken tussen het Westen en Oosten, wat enkel een kwestie van tijd leek na de Russische invasie van Oekraine in 2022. Ik wist dat ik een verschil kon maken, maar alleen ik me er volledig op kon focussen.

December 2022 diende ik mijn ontslag in en in april 2023 begon ik voltijd voor mijzelf. Maar ik had geen geld, geen ervaring, en volgde ondertussen een dure 2e master aan de NLDA. Het werden dan ook geen gemakkelijke tijden, waar ik sindsdien op een houtje heb gebeten, soms even een betaalde opdracht kreeg om oplopende rekeningen te betalen, maar regelmatig even een paar dagen even niks te eten had. 

Ik verloor alles waar ik veel van hield, zoals mijn vrouw en ons huisje in de binnenstad van Delft. Er waren momenten dat ik mijn gezondheid verloor en zelfs mentaal begon te twijfelen of ik nog wel helemaal lekker was. Ik ervaarde zeer stressvolle en zelfs ronduit gevaarlijke situaties, aangezien de wereld van vrede & oorlog vol met gevaar zit – met name met een dictatoriaal Rusland dat momenteel probeert sociale actoren zoals far-right, far-left, en vredesorganisaties in het Westen in te zetten voor hun desinformatie en beinvloedings operaties. 2024 was het emotioneel zwaarste jaar tot ik beleefde tot nu toe.

Toch was dit de beste beslissing die ik ooit maakte. In de duisternis was ik weer volledig op mijzelf aangeleverd. Ik vond mijzelf weer, die vreedzame krijger die alles aandurfde. Spartan Law hielp me door de moeilijke tijden en maakte me krachtiger en weer zelfverzekerder dan ooit tevoren. Ik volgde weer mijn eigen pad; het pad van vrede. Ook mijn master aan de Nederlandse Defensie Academie was zeer vormend. Ik zat in colleges met officieren van kapitein tot kolonel (ervaren leiders) en we kregen les van generaals en geheime diensten. Ik werd assertiever en groeide mijn leiderschapsvaardigheden. Ik haalde soms weer cijfers zoals een 9, ondanks dat de thesis tot nu toe een uitdaging blijft.

Voorbereiding op oorlog – NAVO tegen Rusland en zijn bondgenoten

Mijn tijd bij de NLDA en verschillende vredesorganisaties leerde mij goed te navigeren in de schaduwwereld rondom oorlog & vrede, en beinvloedingscampagnes van landen zoals Rusland te doorzien. Ze werken bijvoorbeeld zeer effectief met narratieven; dat Oekraine neutraal zou moeten zijn of dat niet Rusland de invasie veroorzaakte, maar NAVO (terwijl landen in Oost-Europa zich juist aansloten bij NAVO door eerdere onderdrukking Soviet Unie of angst voor Rusland).

Dit handelen / deze fase heet ook wel de ‘voorbereiding op oorlog’, waar Rusland probeert het moraal en de sociale cohesie in het Westen zoveel mogelijk te ondermijnen in haar eigen voordeel, zodat wanneer er daadwerkelijk een oorlog tussen NAVO en Rusland (+ zijn bondgenoten) uitbreekt, het Westen niet verenigd maar verzwakt en verdeeld reageert (in Amerika zijn ze al erg succesvol). Belangrijke Westerse stemmen die Rusland’s narratieven overtuigend verkondigen zijn Mearsheimer, Jeffrey Sachs en Carlson Tucker (neem hen dus met een korreltje zout).

Rusland onder Putin heeft een aggresieve koers gevolgd, en heeft als belangrijkste strategie het intern aanwakkeren van far-right (maar ook far-left) in het Westen. Het huidige Rusland en haar far-right ideologie (mijn specialisatie binnen de NLDA) is dan ook het best te vergelijken met Nazi Duitsland onder Hitler, en ervaren we momenteel een ‘second fascist era’. Ondanks dat de verkiezingen in Duitsland het momentum van het moderne fascisme heeft gestuit, is het belangrijkste kernmerk van fascisme dat het zoals een vulkaan is; exponentiele conversie van bevolkingen (net zoals in de jaren 30). Hitler steeg binnen enkele jaren van 2% steun, naar 27%, naar 53%, naar totalitaire macht.

Zoals in elke oorlog is de belangrijkste strijd die om de waarheid. Ondanks dat het lijkt alsof we in vrede leven, vormt er al een heftige strijd plaats in het informatie-domein (het domein dat strijd om de ‘waarheid’). Ik zal daar als overtuigd democraat met hart & ziel voor inzetten (onder andere in deze blog). Vrede is alleen vrede, wanneer het gepaard gaat met vrijheid. Anders is het een ‘prison’s peace’, alleen vrede wanneer je gehoorzaamt.

2025

Begin 2025 was ik nog een tot postbode gedwongen vredesbouwer, gebukt onder grote schulden en het slechte Nederlandse weer, maar al snel begonnen er kansen te ontstaan. Ik werkte samen met Delft steunt Oekraine, Vrouwen voor Vrede, Ithaka Academie en Rotary clubs in Den Haag rondom mooie projecten. Dit leidde onder andere tot een volledig vergoed vredeskamp in Noord-Ierland voor een week, en een (onbetaalde) benoeming tot lid van de Youth Advisory Group van het UNESCO MGIEP in India, een onderzoeksinstituut gebaseerd op de erfenis van Gandhi, met een focus op jongeren en vredesonderwijs.

Het lukte om de schulden af te betalen, en mijn netwerk groeide gestaag. In April 2025 kwam Emmanuel Wabwire langs in Nederland, en we hadden direct weer die klik zoals in het begin. Na enkele dagen hadden we een nieuw doel: de Youth Peace Academy. Om meer te lezen over de Sankara Peace Foundation en de Youth Peace Academy, kun je naar deze website.

Het belangrijkste wat volgde was een persoonlijke uitnodiging van Emmanuel (nu in Afrikaanse begrippen welvarend) om voor een paar maanden naar Oost-Afrika te komen als zijn gast (dus hij betaalde vliegticket en verzorgd accomodatie en eten) om zowel Sankara Peace Foundation op te bouwen gebaseerd op het succes van zijn Faraja, en dan samen de Youth Peace Academy succesvol te maken. Dit was onder andere mogelijk doordat ik door de vaak ontbrekende inkomsten een goedkoop studentenkamertje en lage vaste lasten heb.

En zo, na 14 jaar, vertrok ik weer naar Oeganda, eigenlijk weer met niks (deze keer volledig blut), behalve een missie en een herboren zelfvertrouwen.

Terug naar Oost-Afrika, met name Oeganda

Na een voorspoedige vlucht met een tussenstop in Doha (Qatar) stond ik dan weer op Afrikaanse bodem, met in mijn zicht de hoogste berg van Afrika: Mount Kilimanjaro. Emmanuel haalde me na een paar uur op, waar ik heerlijk kon genieten van de Afrikaanse zon en de rode aarde.

De dagen erna waren direct intens, want de 8e East African Youth Parliament (een initiatief van Emmanuel) vond plaats in Arusha, Tanzania. Zo’n 100 jongerenleiders van de Oost-Afrikaanse gemeenschap (DRC, Rwanda, Burundi, Tanzania, Kenia, Oeganda, Zuid-Soedan, Somalia) bespraken de belangrijkste problemen van de regio. Bij de opening werd er direct een speech van me verwacht, en dit was een fantastische ervaring.

Deze jongerenleiders waren in de mooiste Afrikaanse pakken en kledij gehesen, en zaten vol met passie en leiderschapservaring. Alleen al hoe ze eruitzagen was indrukwekkend, maar zodra ze spraken, kon je de (hoopvolle) toekomst van Afrika zien.

Ik maakte makkelijk contact en smeedde vele nieuwe vriendschappen & samenwerkingen voor Sankara. Tijdens de culture night was iedereen extra gekleed in traditionele kledij, en liet elk land hun lokale dansen zien. Inmiddels heb ik dan ook uitnodigingen uitstaan komende maanden als gast naar Zuid-Soedan, Kenia, Tanzania, Rwanda en Burundi te gaan (nog geen idee hoe dat te realiseren). 

Met name een passievolle Pan-Afrikaanse Ghanees raakte ik extra bevriend mee, en we zullen de Youth Peace Academy oprichten met zowel deze jongerenleider uit Ghana (Edmund Bamfo, werkt bij het prestigieuze Kofi Annan Centre in Ghana) en Emmanuel.

Na de Youth Parliament begon de reis terug naar Kampala, Oeganda. Emmanuel had een vlucht voor me geboekt van Tanzania naar Kenia, maar die was helaas 10 uur vertraagd (dus dat was lang wachten op het vliegveld). Gelukkig had ik wat eten van het hotel meegekregen en een paar euro’s over om een fles water te kopen 😛

Uberhaupt is het leven zonder geld interessant. Je bent volledig overgeleverd aan het lot, niet in staat zelf dingen te kopen. Maar dan ook extra dankbaar voor alles wat je krijgt. Het maakt je zowel nederig, als gelovig (want als je niet gelooft dat het goedkomt, is het een zeer stressvolle ervaring). Na 2.5 jaar onregelmatig inkomen ben ik er inmiddels aan gewend, maar hoop toch dat daar eindelijk eens een einde aan gaat komen haha. Vanuit Nairobi, Kenia was het nog zo’n 14 uur naar Kampala, Oeganda, maar daar was ik dan eindelijk weer; de parel van Afrika.

Weinig tijd om te rusten was er niet, want de volgende dagen vond er een Civil Society Convention plaats. Hier kwamen alle belangrijke NGO’s en ambassades samen rondom alles wat te maken heeft met het geheel aan maatschappelijke organisaties in Oeganda. Ik was weer onder de indruk van de zelfverzekerdheid (en openlijke kritiek naar de regering) van al deze assertieve jonge leiders, en kreeg weer een paar mooie kansen voor potentiele fondsen en samenwerkingen voor Sankara.

Gister werd de cirkel dan weer echt rond, toen Julius Oboth langskwam bij het huis van Emmanuel waar ik veblijf. In 2013 had ik samen met een mede-student (Nienke Voppen) en IDSS een reis naar Oost-Afrika georganiseerd voor zo’n 25 internationale studenten. Met 25 lokale studenten trokken we 2 weken samen op, hadden een busreis van 80 uur naar Zanzibar en hielden daar een Youth Development Camp. Het was een inspirerend succes, en we denken er nu aan om weer een reis te organiseren voor diegene die Afrika altijd al wilden ontdekken. 

En nu?

Op het moment ben ik nog volledig overgeleverd aan het lot, dus veel in Emmanuel’s huis gekluisterd, waar ik zo snel mogelijk Sankara Peace Foundation voorbereid voor fondsen en professionele samenwerkingen, andere initiatieven probeer om vaste lasten terug in Nederland te kunnen betalen, en acclimatiseer aan het Afrikaanse weer.

Voor de vertrouwelingen kan ik delen dat er al wel aardig wat spannende (trillende handjes) momenten zijn geweest, maar het goed gaat. Volgende week spreek ik de Nederlandse ambassade in Oeganda.

Naast het opbouwen van Sankara Peace Foundation en organiseren van een reis, afschrijven van mijn boek (onderwerp: waarom is Afrika onderontwikkeld gebleven en hoe kan dat worden opgelost?) ga ik proberen een blog op te bouwen rondom duiding van vredesonderwerpen (extra interessant vanuit zowel mijn militaire academie als vredeshoek ervaringen). Ik ken een paar verglijkbare blogs die met crowdfunding werken, een soort van bottom-up onderzoeksjournalistiek.

De toekomst is nog onzeker, maar 1 ding is zeker; ik ben weer wie ik ben, ik volg weer het pad van vrede, en ik heb mijzelf opnieuw in het diepe gegooid – waardoor ik maar een enkele optie heb; voorwaarts! Het zal waarschijnlijk niet makkelijk zijn, maar ik zal, zoals ik steeds opnieuw deed in dit soort situaties, slagen. ‘No retreat, no surrender – THAT, is Spartan Law.’

—

Mocht je je toevallig geroepen voelen om terwijl ik de wereld probeer te redden, mij in de tussentijd te redden van de oplopende rekeningen, incasso bureau’s en deurwaarders, kan dat via deze link 😛

Mocht je contacten hebben die ook een interesse hebben in vrede, voel je vrij om deze blog te delen 🙂